De dood en het voorjaar

In een dorp zonder naam, in een onbestemde tijd, leeft een gemeenschap onder de knoet van een meedogenloze wet. Lusten worden van kindsbeen af gesmoord met ijzeren priemen, vervaardigd door de snode smid, de stiekeme menner van het dorp. Elk jaar wordt een man geofferd aan de rivier, een vraatzuchtige vloeibare slang. Vanuit zijn kasteel boven op de gespleten berg kijkt de heer neer op het volk, maar ook hij ontsnapt niet aan de rituele euthanasie die de zielen opsluit in cementen kerkers. De dag waarop de gestaag wassende onlust zich zal ontladen in een verwoestend treffen komt snel naderbij. ‘De dood en het voorjaar is heel goed. Vreselijk poëtisch en vreselijk zwart. In mijn huidige stijl in de eerste persoon, waarin ik de dingen zo zuiver en verrassend mogelijk probeer te zeggen.’ Zo schreef Mercè Rodoreda in 1961 aan haar uitgever Joan Sales. En kort voor haar overlijden in 1983 schreef ze hem: ‘Vóór alles maak ik ‘De dood’ af, ik ben bijna klaar.’ Drie jaar later verscheen postuum ‘De dood en het voorjaar’, de roman waaraan de schrijfster bijna 25 jaar lang met tussenpozen had gewerkt en die ze beschouwde als het magnum opus van haar oeuvre: ‘…ik was de stank van opgegeten blad en rups kwijt en vond de geur van blauweregen en de stank van mest terug. De dood en het voorjaar.’ Mercè Rodoreda i Gurguí (Barcelona 1908 – Girona 1983) is de meest gelezen en meest vertaalde Catalaanse auteur. In de Spaanse Bibliotheek verschenen al eerder haar romans ‘In de Cameliastraat’, ‘Tuin aan zee’ en ‘Colometa’. ‘Het schijnt dat maar weinig mensen buiten Catalonië weten wie deze onzichtbare vrouw was, die in prachtig Catalaans zulke mooie en aangrijpende romans schreef zoals er in de huidige literatuur niet veel te vinden zijn.’ Gabriel García Márquez