De spijker

Li Jiaqi is teruggekeerd naar Jinan om voor haar doodzieke grootvader te zorgen, en spreekt af met haar jeugdvriend Cheng Gong die al die tijd in hun oude wijk is blijven wonen. De twee hebben elkaar achttien jaar niet gezien en vertellen elkaar hun levensverhaal, maar gaandeweg ook dat van hun families. Li Jiaqi’s grootvader was een bekwaam chirurg. Cheng Gongs grootvader is daarentegen tijdens de Culturele Revolutie in coma geraakt doordat een onbekende dader hem ernstig heeft verwond. Terwijl de twee vrienden de kloof van achttien jaar proberen te overbruggen, wordt duidelijk hoezeer zij beiden zijn getraumatiseerd door het lot van hun grootouders, hun ouders, maar ook door hun land, met zijn heftige geschiedenis. De spijker is het even aangrijpende als spannende verhaal van twee jeugdvrienden en het land dat hen heeft voortgebracht. Het is een van de bijzonderste en succesvolste romans die de afgelopen jaren zijn verschenen in het immense China.
Zhang Yueran (1982) is een van de invloedrijkste Chinese schrijvers van deze tijd, van wier werk steevast honderdduizenden exemplaren zijn verkocht. Na een paar romans en verhalenbundels is De spijker haar internationale doorbraak. Het werd bekroond met de Prix Transfuge voor de beste Aziatische roman en stond op de shortlist van de Prix du meilleur roman étranger. In 2019 was ze gastschrijver in Leiden.
‘ De spijker is een verbluffende roman, een prachtige en indrukwekkende prestatie van de grootst mogelijke orde. Zhang Yuerans onverbiddelijke psychologische realisme wordt schitterend versterkt door haar magische beschrijvingen. De twee vertellers van de roman, jeugdvrienden, spreken namens een verloren generatie die een diepe kloof moet zien te overbruggen. Hun ouders en grootouders zijn beschadigd en schuldig, met stomheid geslagen door de gruwelen van de Culturele Revolutie. Li Jiaqi en haar oude vriend Cheng Gong lopen “door een mist geweven van geheimen, verloren voortstappend, zonder de weg die voor ons lag te kunnen zien en zonder te weten waar we heen moesten”. Een glimp van een verboden zusje, een dode baby, is een van de meest aangrijpende momenten in de hedendaagse literatuur, en Li Jiaqi’s hopeloze toenadering tot haar emotioneel ongenaakbare vader is een van de ontroerendste. Een grootouder die al talloze jaren tussen leven en dood verkeert roept het beeld op van een ijzingwekkende culturele stilstand. Zhang Yuerans zinnen en beelden hebben een onwerkelijke glans van zowel hard bevochten inzichten als eeuwige waarheden. Deze roman is een triomf.’
Ian McEwan