Kind tussen vier vrouwen

Kind tussen vier vrouwen is Vestdijks eerste roman. Het is een volledig beeld van een opgroeiende jongen tussen zes en zestien. De roman is veel meer dan Vestdijks herinneringen aan zijn jongensjaren in Harlingen. Naast een indringende confrontatie met het kind dat hij zelf geweest is, is het een schitterende poging een roman te schrijven waarin een jongen, ontgoocheld door wereldse zaken om hem heen, trouw blijft aan zijn ideaalbeeld. De vier vrouwen in het leven van de jongen zijn de moeder, de meisjes Ina Damman en Marie van den Boogaard, en het dienstmeisje Jank. ”Herinner ik het mij goed, dan zijn de vier vrouwen… min of meer symbolisch opgevat: kinderliefde, ideale liefde, zinnelijke verliefdheid, zuiver lichamelijke sexualiteit. Een afdalende reeks dus, al zou men over de volgorde van de eerste twee stadia kunnen twisten,’ becommentarieerde Vestdijk zijn eigen boek. Kind tussen vier vrouwen werd geschreven in 1933, maar kon toen geen uitgever bekoren. Pan in 1972 verscheen het voor het eerst. In de editie van 1985, waarop deze uitgave is gebaseerd, is een aantal wijzigingen doorgevoerd na vergelijking met het originele manuscript van Vestdijk. Het boek bleek de palimpsest van veel van Vestdijks latere werken te zijn. S. Vestdijk (1898-1971) was arts voordat hij koos voor het schrijven als beroep. Hij schreef meer dan vijftig romans, plus essays, verhalen, poëzie en kritieken. Ruim de helft van zijn romans is in tien talen verkrijgbaar. ‘Stel, dat Vestdijk dit boek in 1933 had gepubliceerd, wat dan? Men zou daarin een groot en sterk authentiek prozaschrijver hebben herkend en dit boek over een jeugd wellicht even baanbrekend hebben genoemd als later Van het Reve’s boek over het milieu: De Avonden.’ Johan van der Woude ‘Het boek is te groot, te veelomvattend, en het is te vruchtbaar gebleken om het in categorieën van geslaagd of niet geslaagd terug te persen. Het is er nu eenmaal, een kolossaal curiosum, een onvergelijkbaar werkstuk.’ Alfred Kossman