Stadspark – bruiloft in brooklyn

‘Biografie schandalig oninteressant. Geboren 6 mei 1903) in Praag [ …Het stadspark geschreven in 1932. Daarnaast veel ongepubliceerde poëzie, een roman en novellen. (Dat is allemaal niet voor publicatie geschikt en bovendien voor het grootste deel verdwenen, alleen naar een stapel korte verhalen die ik op de vlucht in Parijs ben kwijtgeraakt, ben ik nog op zoek.) Ging naar Parijs, ontsnapte daar in 1940 en kwam terecht in Lissabon, immigreerde eind ’40 naar New York. In New York werkzaam als muziekleraar, pianodocent aan een conservatorium. Publiceerde in ballingschap alleen een paar dingetjes op muziekgebied, schreef enkele novellen en werkt aan een roman.’
Zo laconiek uitte Hermann Grab zich in 1947 over zijn leven, Twee jaar later, op 2 augustus 1949, overleed hij aan een ernstige ziekte in New York. En terwijl bewonderaars als Hermann Broch, Theodor W, Adorno en Klaus Mann verklaarden dat hij in de grote traditie van Franz Kafka, Thomas Mann en Marcel Proust schreef, is hij door Hitler-Duitsland snel vergeten.
Het nationaal-socialisme is niet alleen (in negatieve zin) bepalend geweest voor de faam van Hermann Grab, ook zijn werk draagt er het stempel van. Dat blijkt als je de roman Het stadspark vergelijkt met de verhalenbundel Bruiloft in Brooklyn: de stille, deftige, burgerlijke, verstarde, maar ook beschaafde en kunstminnende wereld van de hogere klassen in Oostenrijk-Hongarije tegenover de scheiding der geesten die uitkomt op de angst en de ellende van het Derde Rijk. Vandaar dat de roman, ondanks de persoonlijke onzekerheid, het beklemmende standsbewustzijn en de dreiging van de Eerste W’ereldoorlog, intimiteit uitstraalt, terwijl de verhalenbundel bont en expressionistisch aandoet, bij alle liefde die de uitgestotenen, de landverhuizers, de ballingen voor elkaar voelen.
De uiterst ongunstige Ievensomstandigheden hebben Grab als schrijver in ieder geval niet gefnuikt; ze hebben de zeer talentvolle volgeling van Schnitzler en Proust ertoe gebracht een heel andere kant van zijn schitterende talent te laten zien.